IPtables deep dive

iptables — bu Linux yadrosi (kernel) ichida ishlaydigan Netfilter tizimining foydalanuvchi interfeysidir. U orqali siz kiruvchi, chiquvchi yoki kompyuter orqali o'tayotgan paketlar (ma'lumotlar) ustida filtrlash, marshrutlash, NAT, va boshqa xavfsizlik amallarini bajarasiz.

Ya’ni bu vosita sizga firewall (devor) sifatida xizmat qiladi.

---

iptables asosiy TUSHUNCHALARI

1. Chains (Zanjirlar):

iptablesda paketlar quyidagi zanjirlar (chains) orqali tekshiriladi:

Chain	Tavsifi
INPUT	Kompyuterga kelayotgan trafik uchun
OUTPUT	Kompyuterdan chiqayotgan trafik uchun
FORWARD	Kompyuter orqali o'tayotgan trafik (router sifatida)
PREROUTING	NAT dan oldin bajariladi
POSTROUTING	NAT dan keyin bajariladi

---

2. Tables (Jadvallar):

iptablesda har xil turdagi vazifalar uchun turli jadvallar mavjud:

Jadval nomi	Maqsadi
filter	Odatiy jadval — filtrlash uchun ishlatiladi (INPUT, OUTPUT, FORWARD)
nat	NAT (masalan, IP manzilni o‘zgartirish) uchun ishlatiladi
mangle	Paketga alohida bayroq, belgi (mark) qo‘shish uchun
raw	Ulanishni kuzatishdan oldin qoida qo‘yish uchun
security	SELinux xavfsizlik filtratsiyasi uchun

---

Harakat Jarayoni (Packet Flow)

        PREROUTING
             |
         [Routing Decision]
        /         \
  Local           FORWARD ----> POSTROUTING
  Process            |
     |             OUTPUT
     ↓                ↓
   INPUT            Local Process

---

Oddiy Misollar

1. Barcha trafikni rad etish:

iptables -P INPUT DROP
iptables -P FORWARD DROP
iptables -P OUTPUT DROP

2. Faqat localhostdan ruxsat berish:

iptables -A INPUT -i lo -j ACCEPT

3. 80-port (HTTP) ga ruxsat berish:

iptables -A INPUT -p tcp --dport 80 -j ACCEPT

4. IP manzilni bloklash:

iptables -A INPUT -s 192.168.1.100 -j DROP

---

Deep Concepts

Stateful Filtering (Holatga asoslangan filtr):

iptables paketning holatini tekshirishi mumkin:

iptables -A INPUT -m state --state ESTABLISHED,RELATED -j ACCEPT

Bu sizga ilgari bog‘langan so‘rovlarni avtomatik o‘tkazishga imkon beradi.

---

NAT (Masquerading)

Internetga chiqayotgan lokal IP’larni tashqi IP’ga o‘zgartirish:

iptables -t nat -A POSTROUTING -o eth0 -j MASQUERADE

---

Foydali Buyruqlar

Buyruq	Tavsifi
iptables -L	Hozirgi qoida ro‘yxatini ko‘rish
iptables -F	Barcha qoidalarni tozalash (flush)
iptables -S	Har bir qoida qanday yozilganini ko‘rsatadi
iptables-save	Qoida holatini faylga saqlash
iptables-restore	Saqlangan holatni tiklash

---

Amaliy Misol

Masalan: faqat 22-port (SSH) va 80-port (HTTP) ochiq, qolgan barchasi yopiq:

iptables -P INPUT DROP
iptables -P OUTPUT ACCEPT
iptables -A INPUT -i lo -j ACCEPT
iptables -A INPUT -p tcp --dport 22 -j ACCEPT
iptables -A INPUT -p tcp --dport 80 -j ACCEPT
iptables -A INPUT -m state --state ESTABLISHED,RELATED -j ACCEPT

---

Qo‘shimcha: ufw va firewalld

iptables qiyin bo‘lsa, ufw (Uncomplicated Firewall) yoki firewalld kabi soddalashtirilgan vositalardan foydalanish mumkin.

---

❗ Diqqat

• iptables har bir qoidani yuqoridan pastga qarab tekshiradi.
• -A (append) orqali qo‘shilgan qoidalar oxiriga qo‘shiladi.
• Har doim oxirida default policy qo‘yilgan bo‘lishi kerak (DROP yoki ACCEPT).